Sự kiện Xanthos Expedition: Chiến dịch quân sự của người Mỹ và cuộc tìm kiếm nền văn minh đã mất

Xanthos Expedition, một nỗ lực khảo cổ đầy tham vọng do Đại học Chicago lãnh đạo vào những năm 1920-1930, được coi là một trong những chiến dịch khảo cổ quan trọng nhất trong lịch sử Hoa Kỳ. Chiến dịch này đã đưa người Mỹ đến Xanthos, một thành phố cổ đại nằm ở phía nam Thổ Nhĩ Kỳ ngày nay, với mục tiêu tìm kiếm và khai quật tàn tích của nền văn minh Lycian bí ẩn.
Tại sao lại là Xanthos? Tại sao lại là người Mỹ, específicamente? Câu trả lời nằm trong tay một nhân vật lịch sử đầy thú vị – Xenophon Overton.
Xenophon Overton (1876-1957), thường được gọi là “Dean” Overton, là một nhà khảo cổ học lỗi lạc và một giáo sư tại Đại học Chicago. Ông là người đã nhen nhóm ý tưởng về Xanthos Expedition và thuyết phục được ban lãnh đạo trường đại học tài trợ cho dự án này.
Overton bị thu hút bởi văn minh Lycian vì sự bí ẩn bao quanh nó. Lycians, những người cư trú ở vùng Anatolia phía nam vào thời cổ đại, đã để lại rất ít bằng chứng về lịch sử và văn hóa của họ. Những gì được biết đến chủ yếu là dựa trên các tài liệu của nhà thơ Hy Lạp Homer và Herodotus, những người đã đề cập đến Lycians trong các tác phẩm của họ.
Overton tin rằng Xanthos, với tư cách là thủ đô cổ đại của Lycia, sẽ là nơi chôn giấu nhiều bí mật về nền văn minh này.
Vào tháng 5 năm 1923, Overton cùng một nhóm các nhà khảo cổ học và sinh viên Đại học Chicago đã đến Xanthos. Họ được hỗ trợ bởi chính quyền Thổ Nhĩ Kỳ, tuy nhiên việc khai quật gặp nhiều trở ngại do địa hình hiểm trở và thời tiết khắc nghiệt.
Dù vậy, chiến dịch vẫn mang lại những thành tựu đáng kể. Họ đã khai quật được một số ngôi mộ cổ đại chứa đựng các hiện vật có giá trị như đồ gốm, trang sức vàng bạc và các bức tượng điêu khắc.
Kết quả quan trọng nhất của Xanthos Expedition là việc phát hiện ra Tomb of Harpies, một ngôi mộ lớn được xây dựng vào thế kỷ thứ 4 trước Công nguyên. Ngôi mộ này chứa đựng rất nhiều hiện vật quý giá và mang lại cho các nhà khảo cổ học cái nhìn sâu sắc về phong tục tập quán chôn cất của người Lycian.
Bên cạnh những phát hiện khảo cổ học, Xanthos Expedition cũng là một cuộc phiêu lưu đầy thử thách và cảm hứng. Các thành viên của chiến dịch đã phải đối mặt với nhiều khó khăn như thời tiết khắc nghiệt, địa hình hiểm trở và sự thiếu hụt về trang thiết bị.
Tuy nhiên, họ vẫn kiên trì theo đuổi mục tiêu của mình và đã để lại một di sản vô giá cho thế giới khảo cổ học.
Những thành tựu quan trọng của Xanthos Expedition:
Phát hiện | Mô tả |
---|---|
Ngôi mộ Harpies | Ngôi mộ lớn với nhiều hiện vật quý giá, cung cấp thông tin về phong tục chôn cất của Lycians |
Đồ gốm | Các loại đồ gốm có hoa văn và kiểu dáng đặc trưng của Lycians |
Trang sức vàng bạc | Những món trang sức tinh xảo làm từ vàng và bạc |
Bức tượng điêu khắc | Các bức tượng điêu khắc bằng đá thể hiện phong cách nghệ thuật độc đáo của Lycians |
Xanthos Expedition là một ví dụ điển hình về tinh thần phiêu lưu và lòng ham thích tìm kiếm tri thức của con người. Dù đã qua hơn 90 năm, chiến dịch này vẫn được coi là một trong những chương quan trọng nhất trong lịch sử khảo cổ học Hoa Kỳ.